Reisverslag 3 van Visakpathanam naar Varanasi

week 4 (6/12) tot halverwege week 5 (15/12)

Route: Van Visakpathanam naar Varanasi met op de laatste dag trip naar Sarnath en daarna door naar Bodhgaya

Inmiddels zijn wij bijna aan het einde van onze reis. Na het intrigerende, maar voor ons moeizame India hebben we 4 heel geslaagde weken in Myanmar doorgebracht en we zijn alweer bijna 3 weken in Thailand. Nu in Ban Krut in een idyllische bungalow pal aan zee en komende week nog op het eiland Koh Tao. Dan retour NL via Bangkok en Oslo. De oor problemen van Gerrel zijn bijna voorbij. Bij een laatste controle zat er alleen veel troep in het oor maar dat zat zo vast dat Gerrel het er liever in Nederland laat uithalen. Ze hoort nu alleen nog niet zo best...

Dit reisverslag beslaat het 3e deel van onze reis in India. Sterk verlaat door een schrijversblok van Paul... Daarna volgt nog een 4e deel over onze avonturen in de buurt van de Himalaya. Ook willen we jullie onze fijne ervaringen in Myanmar, het vroegere Birma niet onthouden, maar dat zal na terugkomst in NL zijn. We hopen verder dat jullie willen aannemen dat Thailand (Chang Mai-Bangkok-Huahin-Prachuap Khiri Khan-Ban Krut-Ko Tao-Bangkok) weer heel goed bevallen is. Daar gaan we deze keer niet over uitweiden. Hier dan eindelijk verslag 3:

In Visakpathanam hebben we besloten een grote stap te zetten en in één keer per trein naar Varanasi te reizen. We hadden gelezen en gehoord (van Hans van Marie-Louise) dat het een hele ervaring was. Nou, dat hebben geweten! De afstand vlg G-Maps was bijna 1200 km en zou plm. 24u duren. Wij hebben er ruim 44 uren over gedaan!

Een tegenslag was het weer: er was veel mist en door de onveilige spoorwegovergangen reden de treinen gemiddeld rond de 30km/u en stonden om de haverklap stil. Verder hadden we kaartjes gekregen voor de Bumiputhra trein, zo'n beetje de slechtste trein van India, berucht om zijn vertragingen. Dit hoorden we helaas pas achteraf. Door het slechte of helemaal geen Engels waren we aangewezen op wat er op het ticket verscheen (matrixprinter met oud lint!). Gelukkig stond er summier ook wat in Europees schrift, maar we hadden dus geen enkel idee van de grote verschillen tussen de treinen.

Het 1e stuk was van Visak naar Bhubaneswar, 945km. Het 2e stuk was van Bhuba naar Mughal Sarai Junction, 954km. Het 3e stuk was van Mughal naar Varanasi, 17km: dus totaal plm. 2000 km (met dank aan Maps).

Het reizen per trein is in veel opzichten een ervaring op zich. Het begint met überhaupt in de trein komen. We herinnerden ons van vorige keren dat de trein soms zo vol is, dat het met 2 grote rugzakken al een hele prestatie was om in de trein te komen. Duwen en dringen vanaf het perron de trap op en doorduwen tot je zat, als je geluk had.

Nu konden we de trein wel in, maar het bemachtigen van een plaats, hoewel we steeds een plek reserveerden was een crime. In één geval zaten we in een zogenaamde Sleeper, hokjes met 2 á 3 opklapbedden boven elkaar. Er waren plm. 18 sleeper wagons zonder nummers, onderbroken door wagons van andere klassen. Wij zaten in SL3. Eindelijk iemand die Engels leek te begrijpen: dan moet je helemaal naar voren lopen (met alle bagage!). SL3 niet te vinden want geen nr. op de wagons. Weer iemand gevonden: dan moet je helemaal naar achter!

Tegen de tijd dat de trein zou gaan rijden, zijn we maar ergens ingestapt. In een AC coupe met een vrije plek, dachten we... Paul is toch maar weer door de trein gaan lopen op zoek naar de juiste plek. Niet eenvoudig door de families die het gangpad versperden, de vele tientallen verkopers, de bedelaars die liepen of kropen en de handelswaar die overal in het gangpad stond opgestapeld en vrijwel niemand die Engels spreekt. Plaatsen niet gevonden! Intussen vonden de vriendelijke (?) Indiërs in de AC dat we echt moesten verdwijnen. Hoe maakte ze blijkbaar niet uit. Lastig duidelijk maken ook, want de voertaal was ook hier handen en voeten met al dan niet boze blikken.

Intussen had Gerrel voor de 3e keer de conducteur aangeklampt. Mede door de boze coupé-genoten kwam hij in actie en liep ons (in sneltrein tempo) voor, op zoek naar de juiste coupé. Daarbij schreeuwde hij naar alle mensen die de doorgang blokkeerden dat ze aan de kant moesten en liet zo'n 5 keer een gangpad ontruimen. Dat waren plekken die helemaal dicht gebouwd waren met manshoge jute zakken, plm. 1 meter in doorsnee, met uien en andere landbouwproducten. Dat had heel wat voeten in de aarde. Ook moesten we onze rugzak/karren langs een keukenwagon sleuren, waar 30 Lr watertanks de doorgang versperden.

Na plm. 10 wagons vonden wij onze plek, die ook weer vrij gemaakt moest worden… Na zoveel gedoe vonden we het treinreizen echt niet leuk meer en duurde het een hele tijd voor we weer oog hadden voor de lokale charme.

De treinreis zelf was een hele belevenis. Het zijn vaak lange reizen en daar hebben Indiërs zich op ingesteld. Veel eten mee. Veel kletsen onderweg. Verder via de smartphone die bijna iedereen heeft! Muziek (volgens Gerrel veel te) hard. Alsof de reis een vakantie op zich is. Deze video geeft een kleine impressie: zoek op joetjoeb: "Indian Railway sleeper coach conditon | Sleeper class condition during festival fully crowded".

Ook het overstappen moet je meegemaakt hebben. Wij zijn gewend een reis zo te plannen dat je bij overstappen voldoende tijd hebt om bij het juiste perron te komen. In India gaat dat totaal anders, maar dat heb je al geraden. Door de vele en enorm lange vertragingen is goed plannen van een overstap vrijwel onmogelijk. Dat is ook direct te zien aan de stations: overdag overvol met wachtende en zoekende mensen en veel reizigers in grote groepen op de grond, in gangpaden, op de perrons, voor loketten; kortom overal wachtende mensen. ’s Nachts zijn de stationshallen en perrons veranderd in giga slaapzalen; overal slapende groepen mensen op dekens of op karton, tegen elkaar of apart, hele families, grote koffers en veel pakketten eromheen.

De hele nacht door worden in het Hindi dus voor ond onbegrijpelijk, treinen, die niet aankomen, omgeroepen. Gelukkig hebben wij mobiel internet en hebben we een App gevonden waarmee we op treinnummer informatie kunnen krijgen. Maar elke keer wanneer we opnieuw inloggen krijgen we andere informatie, namelijk nog meer vertraging. Wij hebben het geluk dat we in een Airco VIP wachtruimte mogen wachten/slapen. Alleen is slapen bij een onbekende vertraging lastig; dus maar steeds na 30 of 60 min kijken wat de vertraging is. Intussen wordt de onverstaanbare informatie over uitblijvende treinen ook in de wachtkamer rondgeschald, zo luid dat het pijn doet aan onze oren. Paul weet raad met een tang en snoert de luidsprekerdame de mond..

We doorstaan deze nacht en ons record komt op een vertraging van 16u! Daarna ben je wel blij dat je een trein in mag. MAAR waar? Trein en perron worden ook in Hindi aangegeven en paniekvragen in het Engels leveren weinig op. Zoals hierboven beschreven is het vinden van de juiste wagon de volgende terugkerende uitdaging...

Kortom: treinreizen is een grote uitdaging en dan hebben wij het hier nog niet gehad over de (on)veiligheid van de Indiase spoorwegen. Na 2 grote ongelukken met vele (meer dan 100) doden heeft president Modi de onveiligheid toegegeven en een miljarden moderniseringsplan aangekondigd. Wij hebben India dan al verlaten.

Na de enerverende, lange en zeer vermoeiende treinreis komen we in alle vroegte (plm.6 u) aan in Varanasi Junction en vandaar gaan we met een zeer sympathieke taxichauffeur naar Ganga View Guesthouse. Hoewel ons guesthouse pal aan de Ganges ligt zien we niets van de rivier door een dikke en kille mist. Gelukkig kunnen we meteen de kamer in en halen we wat gemiste slaap in onder een dikke deken want het is er behoorlijk fris.

De lange reis in tochtige treinen en op frisse stations heeft Gerrel geen goed gedaan. Zij heeft last van heftige oorpijn cq een loopoor en een verkoudheid. We proberen met Ibuprofen het ergste leed aan te pakken. Met gebrekkig internet vraagt Gerrel advies aan Lucas, onze huis/scheepsarts in Amsterdam. Door het tijdsverschil moeten we op het antwoord wachten. Gerrel laat zich niet kennen, klaagt nauwelijks en gaat toch mee op pad.

De 1e dag hebben we meteen de school van Duniya Education bezocht. We hoorden van Kailash, de eigenaar van Ganga View GH, dat beheerder Raj van Duniya al voor ons gebeld had. Duniya is een NGO die actief is in o.m. Vietnam en India en die wordt geleid door Gerrels nicht: Miriam Letsch. Bij onze jubileumfeesten hebben we hiervoor donaties gevraagd.

We hadden onze komst per mail aangekondigd en we werden door Raj op de brommer begeleid naar de school. Daarbij kwamen we door de wijk waar de school zich op richt. Deze wijk, Nagwa Lanka, is iets welvarender, mede door de inzet van Duniya. In de aangrenzende wijken, is de armoede schrijnend: mini kleine open hutjes zonder voorzieningen voor complete gezinnen en dat terwijl de nachten bitter koud zijn! Duniya richt zich met de opleidingen, de maaltijden en andere programma’s op kansarme kinderen en hun familieleden.

We worden zeer hartelijk ontvangen, door zowel docenten als leerlingen. Er zijn maar weinig leerlingen aanwezig. Vanwege de kou en de mist hebben veel ouders hun kinderen thuis gehouden We krijgen een rondleiding in de mini klassen: 10-15 kinderen. De 2e dag wordt er zelfs door de hele school voor ons gezongen en krijgen we slingers omgehangen. Ook zijn er wat vragen heen en weer: wat vinden wij van India en Varanasi en wat willen zij later worden.

De school biedt aanvullend onderwijs op de gebieden: taal (Engels), rekenen, handvaardigheid (naaien/opmaken/haar knippen) en creatieve cursussen (tabla percussie/dansen). Het is een kleine school: plm. 60 leerlingen en 6 docenten, 4 klaslokalen, een kleine hal en een keuken. De leerlingen krijgen 1 maaltijd/dag, 1 schooluniform en schooltas. De tas fungeert ook als bureau/tafel want iedereen zit op de grond.

De school draait alleen op de donaties van Duniya NL. Dat is wel (te) krap (net als Zoodo in Burkina Faso) en maakt de afhankelijkheid groot. Verder heeft de overheid de eisen die ze aan scholen stellen, aangescherpt. Dat maakt dit onderwijs duurder. Verder zorgt momenteel (nov-dec 16) de demonetisatie voor grote cashflowproblemen. Ook zij moeten veel in de rij staan bij ATM vaak vergeefs en kunnen dan geen les geven. Geen cash, geen/te weinig geld voor salarissen personeel. We doen een donatie voor het Kerstfeest dat in de knel dreigde te komen.

We hebben genoten van de hartelijke ontvangst bij Duniya en het was fijn om te zien hoe goed het geld wordt besteed en hoe dankbaar de kinderen zijn om te mogen leren.

Varanasi is vooral bekend door de lijkverbrandingen en de vervuiling van de Ganges (mede hierdoor). De eerste dagen was het zo mistig/vervuild dat we de Ganges nauwelijks konden zien. Varanasi heeft de twijfelachtige eer al langere tijd de meest vervulde stad van India te zijn (https://www.theguardian.com/world/2016/dec/12/air-quality-holy-city-varanasi-most-toxic-in-india-report), hoger zelfs dan in Delhi! Je ziet hier dan ook veel mensen met een mondkapje, dat helpt een beetje. Je hoort bijna iedereen hoesten, proesten en rochelen.

De zeer sympathieke Kailash, van Ganga View GH is tevens een bekende tabla leraar. Hij vertelt ons het pijnlijke verhaal dat hij met zijn vrouw was uitgenodigd om een bezoek te brengen aan één van zijn tabla leerlingen in Nederland en hoe hij zijn op een onheuse wijze is afgepoeierd. Ticket was geregeld, er was een flinke borg gestort, maar de Nederlandse ambassade weigerde toegang. En hij is niet eens moslim…….En tot zijn teleurstelling vertrokken wij ook nog eens de 2e dag: De kamer was helaas veel te klein; net ruimte voor een bed en een beetje loopruimte, maar geen plaats voor onze uitrusting voor 3 maanden, en zeker niet voor die van Paul…...

De overige dagen in Varanasi hebben we in het Yoga Guesthouse, een straat verder, verbleven. Mooi, ruim, maar geen yoga, want het was geen hoogseizoen.

Op de derde dag hebben we “s middags een boottochtje ondernomen. Dit had Raj van Duniya voor ons geregeld. Van de Assi Ghat tot de Shivala Ghat, plm. 1 km. Niet zo heel ver, maar we gingen met een roeiboot (!) die heen met de stroom mee en terug tegen de stroom in moest ploeteren. Terug bleef hij wel vlak bij de oever, waar de stroming minder was. Heen vertelde hij over de grote gebouwen, paleizen, tempels en kloosters en hun bewoners. Helaas was zijn "Engels" heel moeilijk te verstaan. Terug hadden we beter zicht op de wal en zijn we vlak langs 2 verbrandingsplekken gevaren. Heel bijzonder, beetje luguber, beetje eng. Zie bijvoorbeeld op joetjoeb: "Varanasi. Boat ride on the Ganges".

We hebben heel wat kilometers afgelegd door de oude straten en steegjes langs de Ganges. Bij het wandelen door Varanasi hebben we ook een paar begrafenisstoeten gezien: dragers die een ingewikkeld en versierd lijk door de stad naar de Ganges droegen, met een stoet treurenden er achteraan. We hebben zelfs op een “hoofdweg” een auto gezien waarbij een lijk op het dak gebonden was…

Bij het verbranden is de overledene in een doek gewikkeld en wordt op een bedje van houten paaltjes gelegd. Dan wordt het lijk bedekt met nog een laag paaltjes. De hoeveelheid is afgestemd op het gewicht van de overledene. Dan wordt de stapel versierd met kleurrijke bloemen en bewierookt. Hoofd en voeten steken meestal uit. De nabestaande(n) verrichten allerlei plechtigheden, waarna de oudste zoon de stapel aansteekt. Het vuur brandt ongeveer 3 uur en na afloop wordt de as en andere resten in de Ganges geduwd. Een fascinerend kleurrijk schouwspel, maar het nemen van foto’s van de verbranding is verboden. Als je het toch doet, moet je een soort van boete betalen aan de priesters of de foto’s wissen. Paul wist foto’s… Zie de bijzondere en indrukwekkende reportage op joetjoeb: "Varanasi Hindu Cremation Ceremony Manikarnika Burning Ghat".

In Varanasi hebben we ook nog een giga groot stadsfeest meegemaakt. Op de dag dat we aankwamen werd er al gesjouwd, gebouwd en versierd. De Assi Ghat, vlak bij onze guesthouse en de hele omgeving werd verraaid, wegen afgezet, grote generatoren geplaatst voor veel extra verlichting, grote praalbogen van bamboe, bekleed met mooie stoffen, grote podia en alvast heel veel en heel luide muziek. Het heeft even geduurd voordat we wisten wat er stond te gebeuren; in ons guesthouse wist de tabla leraar van niets en ook anderen konden ons niet informeren.

We zijn er uiteindelijk achter gekomen dat de staat Gujarat elk jaar een grote manifestatie organiseert om de ontwikkelingen en de bedrijvigheid van die staat te promoten; Dit jaar is dat in Varanasi. Er was een uitgebreid feest programma met belangrijke sprekers, seminars, muziek, theater en een markt met gebruiksartikelen, sieraden, kleden, kunst etc. uit Gujarat.

De stad werd overspoeld door duizenden extra gasten uit Gujurat. De prime minister van de staat hield een rede, kortom een groot feest voor locals. Het was een leuke gelegenheid om te zien hoe hier wordt feestgevierd. Veel symboliek met beelden en versieringen van de Hindi op het hele feestterrein. Veel dans en zang met percussie (tabla!) en snaarinstrumenten op de podia. En vooral veel sjiek feestvierend publiek uit Gujarat, verkopers van hapjes en drankjes uit Varanasi, kleurrijke geestelijken en wat bedelaars. Gerrel kreeg zowaar een cadeau op het scheiden van de markt: Een mooie geborduurde lap stof voor boven een deur-gat, met Welcome erop. Dat was een mooi afscheidscadeau voor de Duniya school.

Op de één na laatste dag in Varanasi hebben we Sarnath bezocht: de plaats van het vroegere hertenpark waar Gautama Boeddha voor het eerst de Dharma aan anderen onderwees en waar de Sangha (de boeddhistische gemeenschap van monniken) ontstond. Sarnath is één van de vier belangrijkste pelgrimsoorden van het boeddhisme. De 12 km vanuit Varanasi reizen we naar Sarnath per open Tuktuk door het immens stinkende verkeer. Zodra we stilstaan en ik (Gerrel) de lucht ruik, heb ik al spijt dat we geen dichte taxi hebben genomen. We laten ons in het Centrum van Sarnath afzetten en wandelen op ons gemak door het stadje tot we besluiten een stop te maken voor een lichte lunch bij restaurant Vaishali. Wij gaan de trap op naar boven en kiezen een tafel voor de openslaande deuren. We eten een heerlijke Dosa Masala.

Caroline, met wie ik tennisles heb in Amsterdam, had me aangeraden in Sarnath haar vriend te ontmoeten die eigenaar is van het Jains Paying Guesthouse. We vragen in het restaurant de weg naar dat guesthouse. Het blijkt toevallig vijf huizen verderop te liggen!!! Dr. Abhaya Kumar Jain (de eigenaar) staat ons met open armen op te wachten (Ik had van tevoren met hem gebeld en uitgelegd dat we zouden langskomen via Caroline die vaak bij hem logeerde tijdens haar retraites.) Een heel voorkomende, aimabele, bescheiden en vrolijke baas. We worden naar de grote tafel meegenomen in de hal naast de keuken. We krijgen thee met zelfgebakken bitterkoekjes. Een buurmeisje van hen (Happy geheten) schuift ook aan en zingt met mooie stem een aantal liedjes.

Daarna praten we wat over economie en politiek en dan vertelt hij over zijn scholenprojecten. Veel herkenning met het scholencomplex in Burkina Faso van WOL en vooral ook met het scholenproject van Duniya in Varanasi. Veel overeenkomsten in de problematiek van financiering en administratieve lastendruk. We wisselen informatie uit over het reilen en zeilen bij Dunyia en bij Zoodo. Hij kende Duniya niet, maar wel heel goed de buurt waar de school van Dunyia staat omdat zijn dochter in die buurt woont en dansles heeft. Na een uur of twee nemen we hartelijk afscheid.

Daarna vervolgen we onze wandeling en gaan naar het archeologisch museum met tempels en een Stupa van meer dan 40 meter hoog. Het museum is meer een mooi park waar we ook genieten van de rust en de relatief schone lucht. We pauzeren in de zon op een bankje. Wat een genot!

We gaan daarna weer op pad eerst richting taxi’s en scoren een heerlijke geperste sinaasappelsap bij een stalletje. Geen gewone taxi te vinden; wel weer een TukTuk, dus mondkapje maar weer voor de dag en we belanden in een heuse verkeersopstopping. We staan om de haverklap langdurig stil. Bij het binnenrijden van Varanasi ruiken we gelijk de vieze, smerige, stoffige en ongezonde lucht!! Zoals we eerder al schreven: In december 2016 was Varanasi de meest vervuilde stad van India. Blij dat we dit thuis niet hebben!

Van Varanasi gaan we met een nachtbus naar Bodhgaya. Gerrel is voelt zich heel ziek en is net een zombie. Ze is te beroerd om Paul te vragen van stoel te ruilen als blijkt dat de hare niet naar achteren kan. Dus zit ze de hele rit rechtop naast een vredig snurkende Paul. We rijden door dikke mist. Soms lijkt het zicht niet meer dan 2 meter. Naast de chauffeur zit een bijrijder continu de ruit te poetsen en aanwijzingen te geven, hij it daarbij op het enorme dashboard. Gelukkig rijdt onze chauffeur rustig en veilig. Later in de kranten akelig veel berichten gelezen over verkeersongelukken met bussen en minibusjes met tientallen doden.

Bodhgaya is een verademing na Varanasi. Het is er veel rustiger, schoner en frissere lucht en ook wat warmer. Overdag bezoeken we een mega groot tempel complex; Mahabodhi en zien ook de plek waar Boeddha het Licht heeft gezien onder de Bodhi Tree. De Bodhi tree die er nu staat is een afstammeling van de oorspronkelijke boom. Die was naar Sri Lanka overgebracht/verplant en van daaruit is een stek weer terug naar Bodhgaya gebracht. Zie de bewogen reportage op joetjoeb: "Walking around the Bodhi Tree-Buddha"

Intussen heeft Gerrel steeds meer last van een loopoor met pus en bloed, voelt zich erg ziek en heeft > 38 C koorts. Via de mail heeft onze huisarts aangeraden te starten met de antibiotica kuur gedurende 5 dagen. De eerste dag lijkt de kuur goed aan te slaan. Alleen blijft Gerrel’s oor wel bijna twee weken lang de hele dag door lopen. Door de oorontsteking zit het linkeroor helemaal dicht en hoort Gerrel nog alleen rechts. Maar zij houdt zich nog steeds taai!

We doen we het toch maar rustig aan in Bodhgaya, genieten van onze luxe kamer en regelen reserveringen voor vlucht naar Yangon in Myanmar en voor onze kamer in Yangon.

Na de aanvankelijke verbetering voelt Gerrel zich weer heel beroerd. Op donderdag 15 december vertrekken we met de nachttrein naar Darjeeling.
Wordt vervolgd.